BABANIN ÇOCUK GELİŞİMİNE ETKİLERİ

İnsanoğlu doğumuyla birlikte bütünüyle kendine yabancı bir dünyaya gelir. Daha doğrusu hayatını sürdürebileceği gerekli donanımdan yoksundur.

Son yıllarda babanın çocuğun yaşamındaki rolüne ilişkin önem, değişen toplum şartlarıyla birlikte gittikçe artmaktadır. Babayla çocuk ilişkisi anneyle çocuk ilişkisinden hem nitelik, hem de nicelik açısından farklılıklar göstermektedir.

Mesela,
- Çocuklar 3 yaş ile birlikte anne ve babanın ailedeki rollerinin farklı olduğunu gözlerler.
- Anne bebekle daha çok bakımı üzerinden ilgilenirken, babaların oyalama, oynama gibi fiziksel uyaranlar üzerinden bebekleriyle ilişkiye geçtikleri gözlenmiştir.
- Babanın çocuk eğitiminde üstlendiği rol daha ziyade disiplin, geleceği planlama gibidir.
- Ayrıca baba ailenin sosyalleşmesi açısından dış dünyaya açılan kapısı gibidir.

Baba hangi yaştan başlayarak çocuk üzerinde etkilidir, sorusuna verilecek cevap daha ana rahminden başlar.

BABANIN ÇOCUĞUN KİŞİĞİLİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Kişiliğin gelişimini etkileyen üç önemli faktör bulunmaktadır:
a) Kalıtımsal faktör
b) Aile içi etkileşimler
c) Eğitim ve öğrenim,

bu açılardan bakıldığında babanın çocuğa karşı tavrı kişiliği etkileyen faktörlerden biri olmaktadır. Babasından ilgi ve sevgi gören çocuklar yaşıtlarıyla ilişkileri iyi, kendine güvenen ve lider özelliklerine sahip çocuklar olmaktadırlar. Babası otoriter olan çocuklarsa daha çok çekingen ve kendine güvensiz hal alabilmektedirler.

Kişiliğin merkezi sayılan benlik, babası olmayan çocuklarda olumsuz gelişebilmektedir. Baba yoksunluğu süresi, nedeni, çocuğun yaşı, cinsiyeti, yapısal özelliği, annenin kayba tepkisi, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi, çocuğun babasıyla önceki iletişim kalitesi gibi faktörler çocuğun psikolojisinin farklı biçimlerde etkilenmesine yol açar.

Ayrıca ayrılma ve boşanmaya bağlı baba yoksunluğu, ölüm nedeniyle meydana gelen baba yoksunluğundan daha fazla olumsuz anlamda çocuğu etkiler. Yine baba ölümü 4-5 yaşından önce gerçekleşmişse meydana gelen etki yıkıcı olabilmekte ve ayrıca bu etki çocuk ailede tekse ve ağabeyi yoksa daha fazla olabilmektedir.

Bu tür durumlarda baba yerine geçecek bir modelin varlığı bu etkileri azaltabilir.

BABANIN ÇOCUĞUN PSİKO-SEKSÜEL GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Erkek çocuklarının erkeksi davranış kazanması açısından babanın varlığı son derece önemlidir. Çocuk bu davranışı babayı taklit ederek ve onunla özdeşleşerek kazanır. Kazandığı bu maskülen (erkeksi) davranış, çocuğun cinsel rol gelişimini pozitif anlamda etkiler. Aile içindeki kararlarda etkin olmayan babaya sahip çocuklar diğer çocuklara oranla akranları arasında daha pasif kalırlar.

Sadece erkek çocukların değil kız çocuklarının da baba figürüne ihtiyaçları vardır. Kız çocukları babalarıyla kuracakları ilişkiye bağlı olarak erkeklere nasıl tepki vereceklerini ve erkeklerden kendilerine nasıl tepki geleceğini öğrenirler.

BABANIN ÇOCUĞUN ZEKÂ GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Zekâ üzerinde kalıtımın etkisi yadsınamayacak kadar önemlidir. Kalıtımın önemi kadar sosyal uyarımın da zekânın gelişimi üzerindeki etkisi bilinir. Ve baba sosyal uyarımı sağlayan kişilerden biri olduğu için çocuğuyla arasındaki ilişki son derece öneme haizdir. Babalar, annelerden daha fazla çocukların cesur davranmalarını, çevreyi keşfedecek davranışlarda bulunmalarını ve bağımsız hareket etmelerini sağlarlar. Tabi tüm bu durumlar zekâyı olumlu anlamda etkiler.

Babalar genellikle çocuklarıyla oyun arkadaşlığı kurduklarından zekâ durumlarına olumlu katkıda bulunan uyaranları çocuğa sağlamış olurlar.

Yine yapılan araştırmalarda babanın bakım ve ilgisinin özellikle erkek çocuklar üzerindeki etkisi ortadadır. Babası olan ve olmayan çocuklarda yapılan araştırmalarda, babasız çocukların gelişim ve zekâ testlerinde daha düşük başarı elde ettikleri gözlenmiştir.

Tüm bu vurgulanan bilgilerin yanında asıl önemli olan, anne ve babaların birbirleriyle uyumlu ve mutlu olarak, çocuklarının eğitim ve öğretimine gerekli katkıda bulunmaları, çocuklarının kendisi ve dünyayla daha barışık ve mutlu birey olmasına yardımcı olmalarıdır.

-alıntı-

[ SORU SOR ]